Μάθε το Αυτοκίνητό σου #3: Σύστημα Ανάρτησης
Μετά τον κινητήρα εσωτερικής καύσης και το σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου, το 3ο μέρος της σειράς “Μάθε το Αυτοκίνητό σου” είναι αφιερωμένο στις αναρτήσεις!
Ας ξεκινήσουμε με κάτι θεμελιώδες:
Το σύστημα ανάρτησης στο αυτοκίνητο είναι ένα μέρος εξίσου σημαντικό για την ασφάλειά σου όσο είναι τα φρένα και τα ελαστικά.
Τα τακάκια και τις δισκόπλακες τα αλλάζεις τακτικά… τα ελαστικά τα αντικαθιστάς συνήθως κάθε 3 με 4 χρόνια… με τις αναρτήσεις όμως τι γίνεται;
Έχεις αλλάξει ποτέ τα αμορτισέρ;
Σε αυτό το άρθρο θα μάθεις το ρόλο των αναρτήσεων στο αυτοκίνητό σου, τα μέρη από τα οποία αποτελούνται, αλλά και τρόπους για να καταλάβεις ότι χρήζουν αντικατάστασης!
Ξεκινάμε!
Γιατί οι αναρτήσεις είναι σημαντικές στο αυτοκίνητο;
Το σύστημα αναρτήσεων είναι αυτό που μας επιτρέπει να κινούμαστε με άνεση και να ελέγχουμε το αυτοκίνητό μας με ασφάλεια σε κάθε είδους διαδρομή, οδόστρωμα και καιρικές συνθήκες.
Πιο συγκεκριμένα, ο ρόλος των αναρτήσεων είναι να αυξάνει και να κρατά σταθερή την τριβή ανάμεσα στα ελαστικά και στο οδόστρωμα, ώστε να υπάρχει:
- σταθερότητα στο τιμόνι
- ευστάθεια κατά τη διάρκεια φρεναρίσματος
- σταθερό κράτημα στις στροφές
Από ποια μέρη αποτελούνται οι αναρτήσεις;
Το σύστημα αναρτήσεων είναι σχετικά πολύπλοκο και αποτελείται από 3 κύρια μέρη και 3 περιφερειακά εξαρτήματα. Αυτά είναι:
- Τα ελαστικά
- Τα αμορτισέρ
- Τα ελατήρια
- Τα ψαλίδια
- Τα ρουλεμάν τροχού
- Τους μπιλιοφόρους
Ελαστικά
Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν, τα ελαστικά του αυτοκινήτου είναι το Α και το Ω της ασφάλειάς σου στο δρόμο. Παρομοίως με τα υπόλοιπα εξαρτήματα των αναρτήσεων, είναι και αυτά αναλώσιμα και χρήζουν αντικατάστασης κάθε 3 με 4 χρόνια ή 30.000 με 40.000 χιλιόμετρα.
Τα λάστιχα βοηθούν τα αμορτισέρ να απορροφούν τις ανωμαλίες του οδοστρώματος, επιταχύνουν ένα έκτακτο φρενάρισμα και διατηρούν σταθερή την πορεία του αυτοκινήτου όταν υπάρχει μειωμένη πρόσφυση στο δρόμο, όπως για παράδειγμα σε συνθήκες βροχής.
Όπως καταλαβαίνεις, αν τα ελαστικά είναι φθαρμένα ή παλαιάς χρονολογίας, χάνουν την ιδιότητά τους για βέλτιστη πρόσφυση πράγμα που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες να χάσεις τον έλεγχο του αυτοκινήτου σε μια έκτακτη περίπτωση.
Μην ξεχνάς να ελέγχεις τακτικά την κατάσταση των ελαστικών στο αυτοκίνητό σου και φυσικά, στο μεταχειρισμένο που σε ενδιαφέρει να αγοράσεις!
Μάθε πως να ελέγξεις μόνος σου τα ελαστικά ενός αυτοκινήτου!
Αμορτισέρ
Τα αμορτισέρ είναι το σημαντικότερο μέρος του σύστημα αναρτήσεων. Είναι αυτά που αποτρέπουν τους κραδασμούς και τις ανωμαλίες του οδοστρώματος να εισέλθουν στην καμπίνα, είναι αυτά που διατηρούν τα ελαστικά σε συνεχή επαφή με το δρόμο, είναι αυτά που εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την ευστάθεια του αυτοκινήτου.
Η λειτουργία τους είναι απλή: Στο εσωτερικό τους υπάρχει ένα έμβολο το οποίο κινείται στο εσωτερικό ενός κυλίνδρου γεμάτο λάδι. Όταν το έμβολο κινείται, το λάδι αναγκάζεται να περάσει ανάμεσα από μικρές οπές και μονόδρομες βαλβίδες (reed valves) δια μέσου του εμβόλου, προβάλλοντας αντίσταση.
Ωστόσο η αρχιτεκτονική των αμορτισέρ δεν είναι σε όλα τα αυτοκίνητα ίδια. Σήμερα, υπάρχουν 3 διαθέσιμοι τύποι αμορτισέρ:
- Υδραυλικά αμορτισέρ (στα οποία εντάσσονται και τα αμορτισέρ με αέριο ή λάδι και αέριο)
- Ρυθμιζόμενα αμορτισέρ (στα οποία εντάσσονται και τα ηλεκτρονικά ελεγχόμενα αμορτισέρ)
- Μαγνητοροϊκά αμορτισέρ
Η λειτουργία των αμορτισέρ αποσκοπεί στον έλεγχο της κίνησης των ελατηρίων, την απώλεια πρόσφυσης των ελαστικών και τη βέλτιστη επαφή με το οδόστρωμα, πράγμα που σε συνθήκες βροχής, μπορεί να οδηγήσει στην επικίνδυνη υδρολίσθηση.
Ένα αμορτισέρ κακής κατάσταση επηρεάζει σημαντικά την ταχύτητα φθοράς άλλων περιφερειακών εξαρτημάτων, όπως των ελατηρίων, των ελαστικών και της κρεμαγιέρας (τιμόνι).
Ελατήρια
Τα ελατήρια της ανάρτησης κρατούν στην ουσία το βάρος του αμαξώματος διατηρώντας το σε σωστό ύψος από το δρόμο. Επιπλέον εξασφαλίζουν τον έλεγχο στην κατεύθυνση που δίνει ο οδηγός μέσω του τιμονιού.
Υπάρχον πολλοί λόγοι που τα ελατήρια πρέπει να βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Με την πάροδο του χρόνου, τα χάνουν την ελαστικότητά τους με αποτέλεσμα, μετά από μια ταλάντωση, να μην επανέρχονται στο αρχικό τους ύψος. Αυτός είναι και ο λόγος που τα χρησιμοποιημένα ελατήρια σε σχέση με τα καινούρια έχουν μεγαλύτερο μήκος.
Αν επιλέξεις να τα αντικαταστήσεις, έχε στο νου σου ότι πρέπει να τα αντικαταστήσεις και τις δύο πλευρές (δεξιά και αριστερά) διότι σε άλλη περίπτωση θα προκληθεί έλλειψη ισορροπίας των τροχών. Επίσης καλό είναι η αντικατάστασή τους να συνδυάζεται και με την αντικατάσταση των αμορτισέρ.
Ψαλίδια
Τα ψαλίδια στην ουσία αποτελούν τη βάση του συστήματος ανάρτησης και συνδέουν τους τροχούς με το αμάξωμα. Στηρίζονται πάνω σε ελαστικά και μεταλλικά σινεμπλόκ (silent blocks), τα οποία απορροφούν τους κραδασμούς με αποτέλεσμα να συνεισφέρουν στην ποιότητα κύλισης του αυτοκινήτου.
Ο εχθρός των ψαλιδιών, αλλά και των αναρτήσεων, είναι οι λακκούβες στους δρόμους. Γι ‘αυτό το λόγο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν οδηγείς, ώστε να αποφεύγεις τέτοιου είδους εμπόδια, τα οποία στους ελληνικούς δρόμους υπάρχουν σε αφθονία. Συνεχή χτυπήματα από λακκούβες, σαμαράκια ή άλλου είδους εξογκώματα, μπορούν να καταστρέψουν τα ψαλίδια της ανάρτησης και να επηρεάσουν σημαντικά την απόδοση κύλισης αλλά και την ασφάλεια του αυτοκινήτου.
Ρουλεμάν τροχού
Τα ρουλεμάν τροχού επιτρέπουν την ελεύθερη περιστροφή των κινητήριων και ελεύθερων τροχών του αυτοκινήτου, μειώνοντας τις τριβές και περιορίζοντας τα έντονα φορτία που αυτοί υφίστανται.
Η φθορά των ρουλεμάν είναι φυσιολογική και έρχεται με την πάροδο του χρόνου.
Πως θα καταλάβεις ότι τα ρουλεμάν τροχού έχουν φθαρεί;
Η διάγνωση είναι σχετικά εύκολη. Σε ένα ήσυχο μέρος, ιδανικά σε μια κατηφόρα, άνοιξε τα παράθυρα και ανάπτυξε ταχύτητα μεταξύ 70χλμ/ώρα και 90χλμ/ώρα.
Αν τα ρουλεμάν έχουν χάσει την ιδιότητά τους να περιορίζουν τις τριβές, τότε θα ακούσεις από τους τροχούς να έρχεται ένα έντονο συνεχόμενο βουητό. Αν παρατηρήσεις κάτι τέτοιο, αντικατάστησέ τα άμεσα!
Μπιλιοφόροι
Οι μπιλιοφόροι είναι ένα σετ ρουλεμάν μέσα σε φούσκες με λιπαντικό που επιτρέπουν την οριζόντια και κατακόρυφη κίνηση του τροχού ενώ κινείται. Οι φούσκες είναι κατασκευασμένες από θερμοπλαστικό ελαστομερές και προστατεύουν τους μπιλιοφόρους από στοιχεία όπως νερό, σκόνη, πέτρες κλπ. Επιπλέον, οι μπιλιοφόροι υποστηρίζουν και τη λειτουργία των αμορτισέρ.
Αν και οι μπιλιοφόροι είναι κατασκευασμένοι να αντέχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι παρακάτω παράγοντες μπορούν να μειώσουν σημαντικά το προσδόκιμο ζωής τους:
- Απουσία γράσου (οφείλεται στη σκισμένη φούσκα)
- Επίπονη οδήγηση κυρίως σε εκτός δρόμου διαδρομές
- Πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες
- Χτύπημα
Οι μπιλιοφόροι καλό είναι να ελέγχονται τακτικά, ειδικά αν το αυτοκίνητο έχει πάνω από 90.000 χιλιόμετρα. Αν χρειαστεί, αντικαταστήστε τους άμεσα.
Το 43% των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων έχουν φθαρμένα αμορτισέρ
Σύμφωνα με στοιχεία από 21.000+ ελέγχους που έχουν διενεργήσει οι μηχανικοί της Spotmechanic, το ποσοστό των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στους δρόμους με φθαρμένα αμορτισέρ ανέρχεται στο 43%.
Το σημαντικό βέβαια είναι ότι πολλοί οδηγοί δεν καταλαβαίνουν ότι τα αμορτισέρ βοηθούν δραματικά την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του αυτοκινήτου τους, όπως ακριβώς συμβαίνει π.χ με το λάδι στον κινητήρα.
Πολλοί όμως, αντί να αντικαταστήσουν τα φθαρμένα αμορτισέρ, προσαρμόζουν το στιλ οδήγησής τους με βάση τις περιορισμένες δυνατότητες του αυτοκινήτου στο φρενάρισμα, το κράτημα και την ευστάθεια.
Η σωστή συντήρηση του αυτοκινήτου, συμπεριλαμβάνει και τα αμορτισέρ, και είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των επιβατών.
Δες στο παραπάνω βίντεο πως συμπεριφέρεται ένα αυτοκίνητο με φθαρμένα αμορτισέρ/
Πως θα καταλάβεις ότι τα αμορτισέρ χρήζουν αντικατάστασης;
Τα παρακάτω συμπτώματα είναι ορισμένα από τα πιο βασικά για να καταλάβεις και μόνος σου ότι ήρθε η ώρα να αντικαταστήσεις τα αμορτισέρ του αυτοκινήτου σου. Μην τα παραμελείς άλλο!
- μεγαλύτερη απόσταση στο φρενάρισμα
- μειωμένη εμπλοκή των συστημάτων ABS και ESP
- μεγάλη κλίση του αμαξώματος στις στροφές
- υδρολίσθηση στο νερό ακόμα και όταν οδηγείς με χαμηλή ταχύτητα
- χτύπημα και θόρυβος από την ανάρτηση κάθε φορά που βρίσκεις ανωμαλίες στο δρόμο
- υπερβολικός τζόγος στο τιμόνι,
- μεγάλη μετατόπιση του αυτοκινήτου προς τα εμπρός η προς τα πίσω κατά τη διάρκεια φρεναρίσματος ή επιτάχυνσης αντίστοιχα
- ακανόνιστη φθορά των ελαστικών (ανομοιόμορφη ή γρήγορη).
Μην αφήνεις τίποτα στην τύχη!
Αν αναζητάς ένα καλό μεταχειρισμένο αυτοκίνητο και θέλεις να είσαι σίγουρος για την κατάσταση των αναρτήσεων…